Σάββατο 7 Ιουνίου 2014

Άγιοι Απόστολοι (Σολάκη), Αρχαία Αγορά-Αθήνα

Ο ναός βρίσκεται στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς της Αθήνας. Ανήκει στον τύπο των σταυροειδών εγγεγραμμένων ναών, συγκεκριμένα όμως αποτελεί μιαν ιδιόρρυθμη παραλλαγή τους. Δηλαδή, ο ναός έχει έναν απλό τετρακιόνιο σταυροειδή πυρήνα που καλύπτεται με τρούλο αθηναικού τύπου. Οι τέσσερις κεραίες του σταυρού απολήγουν σε ημικυκλικές κόγχες, μεταξύ των οποίων παρεμβάλλονται τέσσερις μικρότερες που αποτελούν τα γωνιακά διαμερίσματα του τετραγώνου που εγγράφει τον σταυρό. Ο άγνωστος αρχιτέκτονας του ναού συνδύασε δηλαδή στοιχεία ενός περίκεντρου κτηρίου, ενός τετρακόγχου κι ενός σταυροειδούς εγγεγραμμένου. Στην ουσία εφαρμόστηκε ένας πρωτότυπος συνδυασμός κτηρίου με κυκλική χάραξη με σταυροειδή εγγεγραμμένο ναό. Ο ναός μπορεί να θεωρηθεί επιβίωση παλαιοχριστιανικού οκτακόγχου προσαρμοσμένου στην αρχιτεκτονική γλώσσα της μεσοβυζαντινής εποχής. Με την περίκεντρη αυτή μορφή, το κτήριο πετυχαίνει μεγαλύτερη ενότητα χώρου στο εσωτερικό. Αυτό δεν παρατηρείται στους συνηθισμένους σταυροειδείς, όπου, υπάρχει ενότητα χώρου στο κάτω μέρος, αλλά η χαμηλή στέγαση των γωνιακών διαμερισμάτων και ο μικρός τρούλος διασπούν το χώρο στα ανώτερα τμήματα και μειώνουν το συναίσθημα ανάτασης του επισκέπτη.
Η τοιχοποιία του ναού ακολουθεί το πλινθοπερίκλειστο σύστημα.  Το μνημείο στολίζεται με πλούσια κουφικά κοσμήματα και οδοντωτές ταινίες. Χρονολογείται στο τέλος του 10ου αιώνα. Δε μαρτυρείται στις ιστορικές μεσαιωνικές πηγές.