Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2015

Ο Άγιος Βλάσιος της Άσκρης













ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙ
ΚΑΙΣΑΡΙ ΤΡΑΙΑΝΩ ΑΔΡΙΑΝΩ
ΣΕΒΑΣΤΩ
***ΣΤΗΡΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΤΗ
ΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ


  Η εκκλησία του Αγίου Βλασίου είναι αυτή του νεκροταφείου (κοιμητηριακός ναός), απέναντι από το χωριό. Ο χρόνος που κτίσθηκε δεν είναι γνωστός. Από τις αρχαίες πλάκες, στην είσοδο και τη νοτιοανατολική γωνία του ναού, φαίνεται ότι είναι βυζαντινή και μάλιστα της εποχής του Ιουστινιανού (6ος αιώνας μ.Χ.). Είναι Βασιλικού ρυθμού, με υπέροχες αγιογραφίες.
     Από μία προσεκτική ματιά στο τέμπλο, φαίνεται ότι ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και όχι στον Άγιο Βλάσιο. Η πλευρά, αριστερά της Ωραίας Πύλης έχει δύο εικόνες, ενώ η δεξιά τρεις αν και ο χώρος είναι ίδιος. Η επιπλέον δεξιά εικόνα είναι του Αγίου Βλασίου. Μία εξήγηση για αυτές τις διαφοροποιήσεις αποτελεί ενδεχομένως ότι ο ναός ήταν αρχικά αφιερωμένος στον Άγιο Βλάσιο, αλλά περί τα τέλη του 17ου αιώνα, όταν μετακινήθηκε το χωριό στην παρούσα θέση με το όνομα Παλαιοπαναγιά, χρησιμοποίησε την εκκλησία σαν ενοριακή, την μετονόμασε Κοίμηση της Θεοτόκου, για να αρμόζει με το όνομα του χωριού και άλλαξε την αγιογράφηση του τέμπλου, προσθέτοντας όμως την εικόνα του Αγίου Βλασίου δεξιά. Με την ανέγερση του νέου ενοριακού ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, το 1870, επανήλθε η κανονική ονομασία στον Άγιο Βλάσιο. Το γεγονός όμως ότι ο συνταγματάρχης Leake (1806) την αναφέρει ως Άγιο Βλάσιο, δεν αποκλείει το κτίσιμο της σημερινής εκκλησίας της Άσκρης, πάνω στα ερείπια κάποιας παλαιότερης. Το θέμα απαιτεί έρευνα. Ενδεχομένως να λειτουργούσε και ως Κοίμηση της Θεοτόκου και ως Άγιος Βλάσιος. Στην περίπτωση αυτή δικαιολογείται και ο ιδιαίτερος εορτασμός του Αγίου Βλασίου.
     Από τα επιχρίσματα που έχει δεν είναι δυνατόν να αναγνωρισθούν τυχόν χρησιμοποιηθέντα υλικά από αρχαίους ναούς, με εξαίρεση τις πλάκες που προαναφέρθηκαν και ανήκουν στην Ρωμαϊκή εποχή.